Η τρούφα αποτελεί ένα δασικό, εξ’ ολοκλήρου φυσικό προϊόν, που ξεχωρίζει για την υψηλή διατροφική και γαστρονομική του αξία. Συνιστά ένα από τα πιο σπάνια αλλά και περιζήτητα είδη μανιταριών το οποίο αναπτύσσεται υπόγεια (σε βάθος 6-15 εκ) και συμβιώνει στις ρίζες συγκεκριμένων δένδρων (περίπου 50 ειδών όπως ο κέδρος, η φουντουκιά, η βελανιδιά, η ελιά, το πεύκο, η δρυς, η κερασιά, η αμυγδαλιά, η ιτιά,  η λεύκα, κ.α.) ή θάμνων. Τα τελευταία χρόνια η ζήτησή της τείνει να αυξάνεται συνεχώς τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο, καθιστώντας την ένα από τα πιο ακριβά και εκλεκτά εδέσματα. Ποια είναι όμως εκείνα τα χαρακτηριστικά που την κάνουν τόσο περιζήτητη;

Καταρχήν, η τρούφα συνιστά ένα πολύ θρεπτικό τρόφιμο το οποίο συμβάλλει στην προστασία και ενίσχυση της ανθρώπινης υγείας. Πιο συγκεκριμένα,
– Έχει λίγες θερμίδες και μεγάλη περιεκτικότητα σε νερό (80-99%), οπότε και βοηθάει στην απώλεια βάρους
– Είναι πλούσια σε  πρωτεΐνες, ενώ ταυτόχρονα δεν περιέχει πολλούς υδατάνθρακες  και λίπη
– Αποτελεί εξαιρετική πηγή βιταμινών (Β1, Β2, Β3, Β12, D), φυτικών ινών και ιχνοστοιχείων, ενώ εμφανίζει υψηλή περιεκτικότητα σε αμινοξέα και λιπαρά οξέα.
Επιπλέον, διαθέτει και σημαντικές φαρμακευτικές/θεραπευτικές ιδιότητες:
– Ενισχύει το κυκλοφορικό και νευρικό σύστημα και καταπραΰνει τους μυϊκούς και αρθριτικούς πόνους
– Έχει αντιθρομβωτική δράση, συμβάλλοντας στην ορθή λειτουργία της καρδίας, ενώ βοηθά και στην μείωση της χοληστερίνης (λόγω του παντοθενικού οξέος)
– Προλαμβάνει την κατάθλιψη
– Είναι αφροδισιακή
Αξίζει ακόμη να σημειωθεί ότι συγκαταλέγεται στην κατηγορία των πολυτελών εδεσμάτων και προτιμάται από τους γνώστες της καλής κουζίνας, λόγω της ξεχωριστής της γεύσης και του πλούσιου αρώματός της, χάρη στα οποία οποιοδήποτε πιάτο μπορεί να μεταμορφωθεί  σε μια αξέχαστη γαστρονομική εμπειρία. Χρησιμοποιείται κυρίως για το μαγείρεμα κυνηγιού, πουλερικών και μοσχαριού, σε σάλτσα ζυμαρικών και ρυζιού, αλλά και ωμή, τριμμένη, ή σε λεπτά κομμάτια πάνω από το φαγητό. Εκτός από φρέσκια, απαντάται σε διάφορες μορφές στο εμπόριο, όπως σε βαζάκια με νερό ή λάδι και αλάτι, σε μορφή πάστας, μόνη της ή μαζί με άλλα μανιτάρια και μυρωδικά, σε κονσέρβες κ.ά.. Επίσης προστίθεται για να αρωματίζει λάδι, ξύδι και σάλτσες, τυρί, βούτυρο, ακόμη και μέλι.
Σήμερα είναι γνωστά περίπου 70 είδη τρούφας παγκοσμίως, εκ των οποίων τα 30 βρίσκονται αποκλειστικά στην Ευρώπη και γύρω στα 27 είδη έχουν καταγραφεί στην Ελλάδα. Το σχήμα της τρούφας είναι περίπου στρογγυλό με ακανόνιστη μορφή, με διαστάσεις ‘μπιζελιού’ μέχρι ‘πορτοκαλιού’, δηλαδή από 2 – 7 εκ., έχει χρώμα από σκούρο γκρι μέχρι μαύρο και λευκό και βάρος από μερικά γραμμάρια μέχρι 2 κιλά. Τα πέντε πιο εμπορικά είδη τρούφας είναι τα εξής: η tuber aestivum (καλοκαιρινή μαύρη), η tuber brumale, η tuber magnatum (λευκή), η tuber melanosporum (χειμωνιάτικη μαύρη) και η tuber borchii.
Η τρούφα  ευδοκιμεί σε ορεινά, ημι-ορεινά εδάφη πλούσια σε μέταλλα (π.χ. ασβέστιο, κάλιο, άζωτο, φώσφορο, άργιλο) με υψηλό pH (7,2 – 8) και με υψόμετρο 300-1000 μ. που χαρακτηρίζονται από κλίμα μεσογειακό (λίγες βροχοπτώσεις τους θερινούς μήνες), ενώ η καλλιέργειά της εγγυάται υψηλές οικονομικές απολαβές λόγω της αυξημένης ζήτησής της παγκοσμίως σε συνδυασμό με τις μικρές ποσότητες που διατίθενται στην αγορά. Μάλιστα η τιμή πώλησής της μπορεί να ανέλθει σε πάνω από 6000€ το κιλό, ενώ σε πολλές περιπτώσεις οι σοδειές προπωλούνται.
Στο πλαίσιο αυτό, η καλλιέργεια και κατανάλωση τρούφας έχει σημειώσει αξιόλογη πρόοδο την τελευταία δεκαετία. Επισημαίνεται ότι  η Ιταλία, η Ισπανία και η Γαλλία καλύπτουν με την παραγωγή τους σήμερα το 1/10 της παγκόσμιας ζήτησης τρούφας, αποτελώντας την ίδια στιγμή και τις κύριες χώρες κατανάλωσης αυτού του προϊόντος. Η Ευρώπη μάλιστα καταναλώνει το ήμισυ της εγχώριας παραγωγής της και εξάγει το υπόλοιπο μέρος. Στο πλαίσιο αυτό αξίζει να αναφερθεί ότι η Ισπανία και η Πολωνία σε διάστημα τεσσάρων ετών (2011-2015) αύξησαν τις εξαγωγές τρούφας κατά 50%. Οι κυριότερες χώρες που εισάγουν την τρούφα που έχει παραχθεί στην Ευρώπη είναι κατά σειρά η Γερμανία, η Ρωσία, οι Ηνωμένες πολιτείες της Αμερικής, η Γαλλία , η Ιαπωνία και  η Ιταλία.
Η Ευρώπη αποτελεί τον μεγαλύτερο εξαγωγέα τρούφας σε παγκόσμια κλίμακα, αντιπροσωπεύοντας το 85% του συνολικού όγκου τρούφας που εξάγεται στη διεθνή αγορά και ακολουθούν η Κίνα με ποσοστό 10% και η Βόρεια Αφρική (5%). Τόσο η Κίνα όσο και η Βόρεια Αφρική συνιστούν τους μεγαλύτερους προμηθευτές της Ευρώπης, καθώς εξάγουν την τρούφα που παράγουν σχεδόν εξ΄ ολοκλήρου σε αυτή. Όμως και η Βόρεια Αμερική, παρόλο που παράγει μεγάλες ποσότητες τρούφας, αυτές προορίζονται κυρίως για την κάλυψη της εγχώριας ζήτησης.
Όσον αφορά την καλλιέργεια τρούφας στη χώρα μας, επιβάλλεται να αναφερθεί ότι αυτή δεν είναι ιδιαιτέρως διαδεδομένη, καθώς αποτελεί ένα νέο και καινοτόμο προϊόν. Εντούτοις, ευνοείται η μεγάλη παραγωγή εξαιρετικής ποιότητας τρούφας στην Ελλάδα, λόγω των γεωμορφολογικών και κλιματολογικών συνθηκών της που είναι ιδανικές για την ανάπτυξη αυτού του προϊόντος . Ήδη οι μικρές ποσότητες που έχουν παραχθεί εγχώρια και έχουν διατεθεί στο εξωτερικό τυγχάνουν πολύ καλής υποδοχής από τις ξένες αγορές. 
Συνεπώς η τρούφα συνιστά μία υπερτροφή που ωφελεί σημαντικά τον ανθρώπινο οργανισμό, ενώ αποτελεί εκλεκτό έδεσμα που χρησιμοποιείται ολοένα και περισσότερο στις διεθνείς κουζίνες. Η συνεχώς αυξανόμενη ζήτησή της και η συνακόλουθη υψηλή τιμή της στη διεθνή αγορά συνεπάγονται σημαντικά κέρδη για αυτούς οι οποίοι ασχολούνται με την καλλιέργειά της, ιδιαίτερα στη χώρα μας η οποία πληροί και τις αναγκαίες προϋποθέσεις (κλίμα και έδαφος) για την παραγωγή πολύ καλής ποιότητας τρούφας.
 
ΠΗΓΕΣ : Πόπη Αθανασοπούλου(2011), Τσιτσιπάτη Βάια(2011), Βούλα Νεονάκη-Χριστόφορος Παπαδάκης (2015), www.mapsofworld.com,  www.trademap.org, www.foodcross.com