Η συσκευασία αποτελεί το πρώτο μέσο με το οποίο αλληλοεπιδρά ο καταναλωτής στα ράφια των σούπερ μάρκετ πριν επιλέξει ένα brand και ως εκ τούτου είναι αυτή που μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα καλείται να κεντρίσει την προσοχή και το ενδιαφέρον του, ώστε να επηρεάσει καθοριστικά την τελική αγοραστική του απόφαση. Ποια είναι λοιπόν εκείνα τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσουν οι ιδιοκτήτες brands προκειμένου να προωθήσουν αποδοτικές συσκευασίες, αποφεύγοντας περιττές δαπάνες και προσελκύοντας ταυτόχρονα υποψήφιους αγοραστές;
> Διεξαγωγή ενδελεχούς έρευνας αγοράς και καταναλωτικών τάσεων
Η έρευνα αγοράς αποτελεί το πρώτο και αναγκαίο βήμα για κάθε επιχείρηση που επιθυμεί να σχεδιάσει και να παράσχει μια αποτελεσματική και ελκυστική λύση στους πελάτες της. Μέσα από την έρευνα αυτή συλλέγονται όλες εκείνες οι απαραίτητες πληροφορίες που θα οδηγήσουν στο σχεδιασμό μιας συσκευασίας η οποία αφενός θα συμβάλλει στην αποτελεσματικότερη επικοινωνία του brand με τον καταναλωτή, διαφοροποιώντας το από τα υπόλοιπα στο ράφι, αφετέρου θα μειώσει το κόστος που θα ανέκυπτε από επιστροφές ή ανακλήσεις προϊόντων. Τέτοιες πληροφορίες είναι:
–δημογραφικά δεδομένα
–οι ανάγκες, προτιμήσεις και επιθυμίες των αγορών-ομάδων στόχων καθώς και τα μοτίβα κατανάλωσής τους
-οι πολιτικές, οικονομικές, τεχνολογικές και κοινωνικές συνθήκες και τάσεις στις αγορές αυτές
-το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο προς το οποίο τα προϊόντα οφείλουν να συμμορφωθούν
> Πραγματοποίηση δοκιμών υλικών
Η δοκιμή των υλικών αποτελεί το δεύτερο αναγκαίο βήμα για τη δημιουργία μιας αποδοτικής συσκευασίας στην πράξη και μάλιστα λειτουργεί συμπληρωματικά με την έρευνα αγοράς και καταναλωτικών τάσεων, καθώς με βάση τα συλλεχθέντα ποιοτικά και ποσοτικά δεδομένα κατασκευάζονται δείγματα από διάφορα υλικά και σε διάφορα σχέδια και μεγέθη τα οποία τίθενται σε συνεχείς δοκιμές και ελέγχους ώστε τελικά να παραχθεί μια συσκευασία που
– θα είναι ανθεκτική σε εξωτερικούς παράγοντες όπως η πίεση, η θερμοκρασία και η υγρασία και ως εκ τούτου θα διατηρεί τα προϊόντα ακέραια, άθικτα και αναλλοίωτα καθ’ όλο το μήκος της εφοδιαστικής αλυσίδας και μέχρι την κατανάλωσή τους από τον τελικό χρήστη ικανοποιώντας τις απαιτήσεις αγοραστών, διανομέων και αποθηκάριων.
– θα αντανακλά την πραγματική εμπειρία των αγοραστών από την επιλογή της στο ράφι μέχρι και την χρήση της αλλά και κατά την απόρριψη ή επαναχρησιμοποίησή της, προσφέροντας στους καταναλωτές μια ευχάριστη και λειτουργική λύση καθ’ όλο τον κύκλο ζωής του προϊόντος αλλά και μετά από αυτόν.
Με αυτόν τον τρόπο θα αποφευχθεί το κόστος που συνεπάγεται η δημιουργία και διάθεση ελαττωματικών προϊόντων στην αγορά, η δυσαρέσκεια των πελατών αλλά και μετέπειτα κοστοβόρες ενέργειες όπως ο επανασχεδιασμός συσκευασίας και η αγορά και χρήση νέων υλικών.
> Χρήση λιγότερων ή ελαφρότερων υλικών
Αποτελεί μια ολοένα και πιο δημοφιλή προσέγγιση στον κλάδο της συσκευασίας παγκοσμίως, καθώς έχει ως αποτέλεσμα σημαντική εξοικονόμηση υλικών, ενέργειας και κατ’ επέκταση του κόστους παραγωγής μιας επιχείρησης. Ακόμη, δεδομένου ότι οι διανομείς και οι αποθηκάριοι επιθυμούν να εκτελούν τις εργασίες τους όσο το δυνατόν γρηγορότερα και άνετα, η χρήση λιγότερων ή ελαφρότερων υλικών θα διευκολύνει τις διαδικασίες στοίβαξης, παλλετοποίησης και μεταφοράς των προϊόντων και συνεπώς θα συντελέσει στην εξοικονόμηση του κόστους μεταφοράς και αποθήκευσης. Επιπλέον, θα συμβάλλει στην βελτίωση του οικολογικού αποτυπώματος της επιχείρησης λόγω της μείωσης των αποβλήτων συσκευασιών. Ενδεικτικά παραδείγματα της τάσης αυτής είναι η διάδοση των ελαφριών πλαστικών φιαλών αντί των γυάλινων για την εμφιάλωση των ποτών ιδιαίτερα των νερών και των αναψυκτικών, ή η χρήση εύκαμπτων πλαστικών συσκευασιών τύπου pouch αντί άκαμπτων στον κλάδο των τροφίμων ή ακόμα και η υιοθέτηση ελαφρότερων συστημάτων ανοίγματος/κλεισίματος (πωμάτων) στις συσκευασίες προϊόντων.
Ωστόσο τονίζεται ότι η χρήση λιγότερων ή ελαφρότερων υλικών συσκευασίας δεν θα πρέπει να συνεπάγεται και χαμηλότερο επίπεδο προστασίας των προϊόντων. Αντίθετα, αφορά στην διατήρηση της ακεραιότητας του περιεχομένου της συσκευασίας με έναν πιο οικολογικό, δημιουργικό και καινοτόμο τρόπο.
> Χρήση ανανεώσιμων/ανακυκλώσιμων υλικών
Οι καταναλωτές παγκοσμίως είναι ολοένα και περισσότερο οικολογικά ευαισθητοποιημένοι και επιλέγουν συσκευασίες που είναι φιλικές προς το περιβάλλον. Ενδεικτικά, σύμφωνα με σχετική έρευνα (Asia Pulp&Paper, 2014) το 42 % των Αμερικάνων καταναλωτών είναι πρόθυμοι να καταβάλλουν υψηλότερο αντίτιμο για οικολογικές συσκευασίες, ενώ το 56% επιθυμεί να δει στα ράφια περισσότερες τέτοιες συσκευασίες. Επίσης, υπογραμμίζεται ότι η χρήση βιοδιασπώμενων ή ανακυκλώσιμων υλικών στις συσκευασίες αποτελεί οικονομικότερη εναλλακτική από τη χρήση αυθεντικών υλικών αρκετά από τα οποία έχουν ως βάση τους το πετρέλαιο, ενώ συμβάλλει και στη μείωση του κόστους απόρριψης αποβλήτων για την επιχείρηση. Μάλιστα, σε αρκετές χώρες όπως η Γερμανία, η Αγγλία και οι ΗΠΑ έχει θεσπιστεί αυστηρή νομοθεσία για τη διαχείριση των αποβλήτων καταναλωτικών προϊόντων.
> Διαχωρισμός μεταξύ αναγκαίων και προαιρετικών στοιχείων στη συσκευασία
Δεδομένου ότι μερικά χαρακτηριστικά της συσκευασίας στην πραγματικότητα συνεπάγονται υψηλότερο κόστος από την πραγματική προστιθέμενη αξία τους, κρίνεται χρήσιμο να προσδιοριστούν και να διαχωριστούν τα στοιχεία εκείνα που θα πρέπει οπωσδήποτε αυτή να ενσωματώνει από αυτά που μπορούν να εξαλειφθούν τελείως. Στο πλαίσιο αυτό ορισμένα ενδεικτικά ερωτήματα που χρήζουν εξέτασης είναι τα εξής:
– Είναι όλες οι πληροφορίες που περιλαμβάνει η συσκευασία απαραίτητες; Προτεραιότητα θα πρέπει να δίνεται στις πληροφορίες που περιγράφουν το προϊόν και που ενημερώνουν όσο το δυνατόν καλύτερα τον καταναλωτή, χωρίς να καταλαμβάνουν ταυτόχρονα πολύ χώρο
– Είναι η πλήρης έγχρωμη εκτύπωση αναγκαία ή μπορεί και ο συνδυασμός άσπρου μαύρου να κάνει τη διαφορά;
– Χρειάζεται η συσκευασία να ενσωματώνει διάφανο παράθυρο για να διευκολύνει την εξέταση του περιεχομένου της από τον καταναλωτή ή μια φωτογραφία του προϊόντος πάνω στο κουτί αρκεί;
– Ορισμένες πληροφορίες είναι καλύτερο να τυπωθούν απευθείας πάνω στη συσκευασία ή μήπως θα πρέπει να συμπεριληφθούν στην ετικέτα;
Γενικά, τόσο τα τεχνικά χαρακτηριστικά όσο και τα γραφιστικά στοιχεία επιβάλλεται να διερευνώνται προσεκτικά ώστε να συνδυάζονται αρμονικά και να αλληλοσυμπληρώνονται οδηγώντας στην δημιουργία μιας λειτουργικής και ταυτόχρονα καλαίσθητης συσκευασίας που θα προσφέρει μια ευχάριστη καταναλωτική εμπειρία στον τελικό χρήστη.
Συνολικά, η δημιουργία μιας αποδοτικής συσκευασίας αποτελεί προτεραιότητα για κάθε επιχείρηση η οποία επιθυμεί να προσελκύσει υποψήφιους αγοραστές και να αυξήσει την κερδοφορία της. Ωστόσο, αποδοτική συσκευασία δεν είναι αυτή η δημιουργία της οποίας ενέχει το ελάχιστο δυνατό κόστος για τον ιδιοκτήτη brand, αλλά αυτή η οποία, μπορεί να διασφαλίσει την ακεραιότητα του προϊόντος από την παραγωγή του έως και την τελική διάθεσή του στον πελάτη, διευκολύνει τις διαδικασίες μεταφοράς και αποθήκευσης έχει μειωμένο περιβαλλοντικό αποτύπωμα και πετυχαίνει να εξισορροπήσει με δημιουργικό και πρωτοποριακό τρόπο λειτουργικότητα και καλαισθησία.
ΠΗΓΕΣ : Mary Kerstin Hassiotis (2015), Jen A. Miller (2015), www.packworld.com, www.packagingdigest.com, www.mckinsey.com, www.packaginginnovation.com, www.iimm.org, www.inboundlogistics.com, howtobuypackaging.com