Οι συσκευασίες των ποτών και των τροφίμων συνεχώς εξελίσσονται για να ανταποκριθούν στις μεταβαλλόμενες και πολυδιάστατες απαιτήσεις και  καθημερινές ανάγκες των καταναλωτών για ευκολία, πρακτικότητα και μεγάλη διάρκεια. Αδιαμφισβήτητα  λοιπόν, η νέα επικρατούσα τάση που κεντρίζει το ενδιαφέρον της βιομηχανίας αφορά την ενσωμάτωση επιπρόσθετων καινοτόμων χαρακτηριστικών, ώστε πλέον να γίνεται λόγος για πιο έξυπνες συσκευασίες που παρατείνουν το χρόνο ζωής των προϊόντων στο ράφι, τα διατηρούν φρέσκα μακροπρόθεσμα και προειδοποιούν έγκαιρα τον ενδιαφερόμενο για την λήξη, την αλλοίωση ή τη θερμοκρασία τους.
Ένα είδος έξυπνων συσκευασιών είναι αυτές που φέρουν -συνήθως με τη μορφή ετικέτας- έναν εξωτερικό ή εσωτερικό δείκτη ικανό να παρουσιάζει ή να καταγράφει εξωτερικές ή εσωτερικές αλλαγές στον περιβάλλοντα χώρο του προϊόντος, όπως ο δείκτης Θερμοκρασίας και Χρόνου (ΔΘΧ). Αυτός ενημερώνει τον καταναλωτή αν τα αγαθά έχουν αλλοιωθεί λόγω θερμοκρασίας, αλλάζοντας χρώμα όταν αλλάζουν οι συνθήκες συντήρησής τους, ενώ μπορεί να υπολογίσει και τον χρόνο ζωής τους, καθώς παρέχει πληροφορίες για το πόσο καιρό ένα προϊόν έχει ανοιχτεί ή είναι σε χρήση.
Ενδεικτικό παράδειγμα αποτελεί η χρωστική ετικέτα που εφαρμόζει σε οποιοδήποτε είδος ταινίας ή μεμβράνης ασφάλισης (film lid) της συσκευασίας και περιλαμβάνει ένα είδος δείκτη που ενεργοποιείται όταν αυτή ανοίγεται, αλλάζοντας χρώμα όσο το τρόφιμο σταδιακά χάνει την φρεσκάδα του. Κατ’ αυτόν τον τρόπο η συσκευασία ενημερώνει τον καταναλωτή για το πόσος καιρός έχει περάσει από το άνοιγμά της και αν το προϊόν έχει λήξει, συμβάλλοντας ευρύτερα στην μείωση των αποβλήτων τροφίμων. Αυτή η πρωτοπόρα ετικέτα χρησιμοποιείται από μια σκωτσέζικη εταιρεία συσκευασίας ως εργαλείο στρατηγικής επέκτασής στη βιομηχανία παραγωγής και επεξεργασίας τροφίμων,  καλλυντικών και παραφαρμακευτικών προϊόντων τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Αμερική.
Μία άλλη πρωτότυπη ετικέτα καταδεικνύει τον χρόνο ζωής και την θερμοκρασία ενός προϊόντος,  περιέχοντας μια ουσία που αλλάζει χημική σύσταση και χρώμα όταν έρχεται σε επαφή με υπεριώδη ακτινοβολία. Ενεργοποιείται κατά τη διαδικασία σήμανσης της συσκευασίας παίρνοντας αρχικά ένα μπλε χρώμα το οποίο σιγά σιγά ξεθωριάζει όταν ξεκινήσει να «χαλάει» το τρόφιμο λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας. Η ετικέτα αυτή μπορεί να ενσωματωθεί είτε στο εσωτερικό είτε στο εξωτερικό μέρος της συσκευασίας και συνδυάζεται μάλιστα με κώδικες δύο διαστάσεων οι οποίοι περιλαμβάνουν πληροφορίες όπως η ημερομηνία, ο αριθμός παρτίδας, οι προδιαγραφές θερμοκρασίας και η ημερομηνία λήξης, επιτρέποντας τον εντοπισμό του προϊόντος αλλά και των αδύναμων σημείων της ψυκτικής αλυσίδας (cooling chain).
Ιδιαίτερα πρωτότυπος είναι ο δείκτης ωρίμανσης ευπαθών προϊόντων όπως φρούτων που τοποθετείται σε ετικέτες που εφαρμόζουν με πίεση στο εσωτερικό του μπροστινού τμήματος συσκευασιών από πολυεστέρα. Η λειτουργία του συνίσταται στην αλλαγή του χρώματός του η οποία απεικονίζεται πάνω στην ετικέτα-από πορτοκαλί που δηλώνει ότι το αχλάδι λ.χ. είναι ακόμα άγουρο, σε κίτρινο που δηλώνει ότι είναι ζουμερό-ως αντίδραση στην έκκριση αρωμάτων που παράγει όταν ωριμάζει. Ο δείκτης αυτός που καθιστά τις συσκευασίες οπτικά ελκυστικές και συντελεί στην μείωση των απωλειών προϊόντων -αφού προειδοποιεί με ακρίβεια τους καταναλωτές πότε τα φρούτα ωριμάζουν, δεδομένου ότι αυτοί τα περιεργάζονται συνεχώς στο ράφι πριν τα αγοράσουν-προωθείται παγκοσμίως από μια Νεοζηλανδή εταιρεία παραγωγής ετικετών στην βιομηχανία τροφίμων.
Επίσης, ανάλογη τεχνολογία όπως το φωτοχρωμικό μελάνι που στην αρχή είναι λευκό και διαφανές και στη συνέχεια αλλάζει χρώμα όταν τεθεί υπό το φως του ηλίου, χρησιμοποιείται από μια παγκόσμια εταιρεία συσκευασίας ποτών προκειμένου να καταστήσει την κατανάλωση ποτού μια συναρπαστική εμπειρία για τους υποψήφιους αγοραστές ιδιαίτερα κατά τις ζεστές περιόδους, στοχεύοντας γενικότερα στην ενδυνάμωση του brand της.
Συμπερασματικά, υπογραμμίζεται ότι οι έξυπνες συσκευασίες στον κλάδο των ποτών και των τροφίμων καθίστανται ολοένα και περισσότερο πιο διαδεδομένες, καθώς  παρέχουν με σαφή και ευδιάκριτο τρόπο οφέλη για τον υποψήφιο αγοραστή, ο οποίος αναζητάει συνεχώς προϊόντα που όχι απλά ανταποκρίνονται στις ανάγκες του, αλλά κάνουν πρακτικά την υπέρβαση από τη μια με το να διασφαλίζουν την υγεία του, γνωστοποιώντας του με ακρίβεια υπό ποιες συνθήκες και μέχρι πότε μπορούν να καταναλωθούν κι από την άλλη με το να καθιστούν πιο ενδιαφέρουσα, διαδραστική και ουσιαστική την επικοινωνία με ένα brand. Υπό αυτήν την έννοια αυτές οι συσκευασίες προσθέτουν αξία σε ένα προϊόν ή brand και το διαφοροποιούν σημαντικά από τα υπόλοιπα συμβάλλοντας τελικά στην αγοραστική απόφαση.
Πηγές: Eagle, J. (2013), Gyeke, L. (2013), www.packagingeurope.com, www.packworld.com